EK SAYFA – 1949-2
باب: الثوب
الأحمر.
35. KIRMIZI ELBİsE
حدثنا أبو
الوليد: حدثنا
شعبة، عن أبي
إسحق: سمع
البراء رضي
الله عنه يقول:
كان
النبي صلى
الله عليه
وسلم مربوعا،
وقد رأيته في
حلة حمراء، ما
رأيت شيئاً
أحسن منه.
[-5848-] Bera r.a.'dan, dedi ki: "Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem orta boylu idi. Ben onu kırmızı bir elbise giyinmişken gördüm.
Ondan daha güzelini asla görmedim."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Kırmızı elbise." Kırmızı elbise giymek hususunda
selefin görüşlerini yedi ayrı görüş olarak şöylece özetleyebiliriz:
1- Mutlak olarak caizdir. Ali, Talha, Abdullah b. Cafer, el-Bera
ve ashab-ı kiram'dan daha başkalarından, tabiinden de Said b. el-Müseyyeb,
en-Nehaı, eşŞa'bı, EbQ Kilabe ile EbQ Vail ve kalabalık bir topluluktan rivayet
edilmiştir.
2- Mutlak olarak yasaktır. Buna gerekçe ise daha önce kaydedilen
Abdullah b. Amr yolu ile gelen hadis ile Beyhaki'nin naklettiği İbn Mace'nin de
zikrettiği İbn Ömer'in şu hadisidir: "Resulullah Sallallahu Aleyhi ve
Sellem el-mufeddem denilen uspur ile iyice doyurulmuş (boyanmış) elbise
giyinmeyi nehyetmiştir." Bunun ne demek olduğunu hadiste zaten açıklamış
bulunmaktadır. Ömer'den rivayet edildiği ne göre de o bir adam üzerinde uspurlu
bir elbise gördü mü onu hızhca çeker ve: Bunu bırakın da kadınlar giyinsin,
derdi." Bunu Taberi rivayet etmiş bulunmaktadır.
3- Boyası hafif olanlar değil de kırmızısı iyice doyurulmuş
elbise giyinmek mekruhtur. Bu görüş Ata, Taws ve Mücahid'den rivayet
edilmiştir. Bu hususta delil de az önce zikrettiğimiz el-müfeddem'i söz konusu
eden hadis olabilir.
4- Süslenmek ve gösteriş kastı ile kırmızı elbise giymek, mutlak
olarak mekruhtur. Ama evlerde, iş esnasında giyilmesi caizdir. Bu görüş İbn
Abbas'tan nakledilmiştir.
5- İpliği boyandıktan sonra dokunmuş olanı giymek caizdir. Ama
dokunduktan sonra boyananı giyinmek yasaktır. Bu görüşe el-Hattabı meyletmiş ve
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in kırmızı bir elbise giyindiğine dair varid
olmuş haberlerde geçen hullenin Yemen hullelerinden birisi oluşunu
delilgöstermiştir. Aynı şekilde kırmızı burdlerin durumu da böyledir. Yemen
burdlerinin ipi önce boyanır, sonra dokunurdu.
6- Nehy (yasak) özelolarak uspur ile boyanmış elbiseler hakkındadır.
Çünkü nehy ona dair varid olmuştur. Daha başka boyalarla boyanmış olan ise
yasak değildir. Ancak daha önce geçmiş olan Muğire hadisi bu iddiayı
zayıflatmaktadır.
7 - Yasağın bütünüyle kırmızıya boyanmış olan elbise hakkında
has kabul edilmesi. Kırmızı dışında beyaz, siyah ve daha başka renklerin de
bulunduğu elbiseler ise yasak değildir. İşte kırmızı hulle hakkında varid olmuş
hadisler de buna göre yorumlanır. Çünkü Yemen'den gelen hulleler çoğunlukla
kırmızı ve daha başka renkte çizgili yapılırdj.
İbnu'l-Kayyim dedi ki: İlim adamlarından kimisi kırmızı boya ile
iyice doyurulmuş bir elbise giyer ve onun bununla sünnete uyduğunu iddia
ederdi. Ama bu yanlıştır. Çünkü kırmızı hulle Yemen burdlerindendir. Burd ise
sadece kırmızı ile boyanmaz. İbnu'l-Kayyim böyle demiştir. et-Taberı ise bu
görüşlerin çoğunu zikrettikten sonra şunları söylemektedir: Benim görüşüme göre
her renkle boyanmış olan elbiseyi giymek caizdir. Şu kadar var ki ben katıksız
kırmızı (kırmızıya doymuş) elbiseyi giymeyi sevmediğim gibi, diğer elbiselerin
üzerinde üst elbise olarak kırmızı renkli yi de mutlak olarak giyinmeyi
sevmiyarum. Çünkü kırmızı elbise günümüzde mert kimselerin elbise çeşitleri
arasında değildir. Şüphesiz ki günah olmadığı sürece zamanın kılık kıyafetine riayet
etmek, mertliğin bir gereğidir. Kabul gören kıyafetlere aykırı hareket etmek
ise bir tür gösteriştir.
Bunun sekizinci bir görüş olarak kabul edilmesi de mümkündür.
Bu konuda meselenin tahkikine gelince, kırmızı renkli elbiseyi
giymeye dair yasak, kafirlerin giydiği elbise olduğundan ötürü ise bu hususta
kabul edilmesi gereken görüş, ileride geleceği üzere kırmızı mısera ile ilgili
görüş gibidir. Eğer yasak, onun kadınların kıyafeti olduğundan dolayı ise, o
takdirde bu, kadınlara benzemenin yasaklanışı kapsamındadır. Bu durumda onun
nehyedilmesi, bizatihı değildir. Eğer gösteriş yahut mertliğe aykırı olmak
açısından yasaklanmış ise, böyle bir halalduğu takdirde yasak olur, değilse
Malik'in benimsediği görüş olan toplantı yerleri ile evarasında fark gözetmek,
daha da pekişir.
باب: الميثرة
الحمراء.
36. KIRMIZI MiSERA
حدثنا قبيصة:
حدثنا سفيان،
عن أشعث، عن
معاوية بن
سويد بن مقرن،
عن البراء رضي
الله عنه قال:
أمرنا
النبي صلى
الله عليه
وسلم بسبع:
عيادة المريض،
واتباع
الجنائز،
وتشميت
العاطس، ونهانا
عن: لبس
الحرير،
والديباج،
والقسي،
والإستبرق، والمياثر
الحمر.
[-5849-] Bera r.a.'dan, dedi ki: "Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem bize şu yedi şeyi emretti: Hastayı ziyaret etmeyi, cenazelerin
arkasından gitmeyi, aksırıp elhamdulillah diyene yerhamukellah demeyi. Bize
ayrıca harir, dibac, kassı ve istebrak denilen ipek türlerini giyinmeyi,
kırmızı mıseraları (altlık ve üstlük örtüleri kullanmayı) nehyetmiştir."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Ebu Ubeyd dedi ki: Nehyedildiği belirtilen kırmızı mıseralar,
Acemlerin binekleri üzerinde bulunan kalın ve ince ipekten olurdu. Her durumda
da mısera denilen şeyeğer ipekten ise, onun yasaklanışı ipeğin üzerinde
oturmanın yasakIanışı gibidir. Bu husustaki görüş, daha önceden geçmiş
bulunmaktadır. Ancak kırmızı kaydı ile zikredilmesi, mutlak ipekten daha da
özeldir. Bu durumda ipek, yasaktır. Eğer bununla birlikte kırmızı olursa daha
bir yasaktır, yasak pekişir. Eğer ipek değil ise, bu husustaki nehy, Acemlere
benzemeye çalışmaktan men etmek içindir.